fenbilim.xyz: Sonbaharda Yapraklar Neden Sararır?

11 Temmuz 2015 Cumartesi

Sonbaharda Yapraklar Neden Sararır?

Sonbaharda yapraklar neden sararır? Bu sorunun cevabını bulabilmemiz için öncelikle şu bilgilere bir bakalım;

Yeşil yapraklar klorofil içerir
Sarı yapraklar ksantofil içerir
Turuncu yapraklar ise karoten içerir

Sonbaharda Yapraklar Neden Sararır klorofil

Yazın yeşil yapraklardaki klorofil oldukça meşguldür. Sürekli çalışır. Yapraklardaki yeşil odacıklar güneş ışığını yakalar ve enerji olarak kullanır. Yapraklar suyu ve soluduğumuz havada bulunan Karbondioksit gazını birleştirerek şekere dönüştürür.
Şeker bitkilerin kendi kendilerine ürettikleri bir besindir. Yapraklarda yapılan bu işleme fotosentez denir.
Yaz boyunca bol güneş ışığından dolayı yapraklardaki klorofil bitkiler için besin üretir. Yeşil renk diğer bütün renkleri soğurduğu için yaz boyunca sürekli çalışır.

Yapraklardaki klorofil paketlerinin görevlerini yapabilmeleri için suya ihtiyaçları vardır. Su bitkilerin köklerinde emilir sonra gövdesinde yolculuk ederek yapraklara ulaşır. Suyun bu yolculuğu çok ince kanallardan ilerleyerek gerçekleşir.

Sonbahar yaklaştıkça su soğumaya başlar ve bitki de kış mevsiminin gelmekte olduğunu ve buna hazırlıklı olması gerektiğini fark eder.
Yapraktaki ince su kanallarının etrafını ince bir hücre tabakası kaplayarak yaprakları kışa hazırlamaya başlar. Bu sebeple yapraklara artık daha fazla su alınmaz.

Su olmadan yeşil klorofil kaybolmaya başlar ve yapraktaki sarı ksantofil ve turuncu karoten parçacıkları görünür hale gelir.
Yapraklar tam olarak sarı veya turuncu gibi belli bir renge dönüşmezler sadece yeşil renklerin kaybederler.

Bu durum bize yaprakların sararmasını veya turuncuya dönüşmesini açıklıyor ancak bazı yapraklar neden kırmızı ya da mor?

Az önce kış yaklaştığı zaman yapraklardaki kanalların etrafında hücre tabakalarının oluştuğunu ve bu sebeple yapraklara daha fazla su giremediğini söylemiştik.
Bitkinin geri kalan tüm kısımlarına şekerin taşınmasını sağlayan bitki öz suyu yine aynı kanalları kullanır. Bu kanalların etrafı da ince bir hücre tabakasıyla duvar gibi kaplandığı için şeker bazen yaprakların içinde sıkışıp kalır. Kalan bu şeker de yapraklardaki bitki öz suyunun kırmızıya veya mora dönüşmesine sebep olur. Böylece yapraklar kırmızı veya mor renkli görünürler.

Peki ya kahverengi yapraklar?

Kahverengi yaprakların oluşumunu da açıklamak yine basit;
Yaprakların içine su akışı durduğu zaman içlerinde üretilen besin, susuzluktan yaprakları öldürmeye başlar.
Önce klorofiller ölür ama sarı ve turuncu renk maddeleri de ölmeye başlar. Ne zaman bütün renk maddeleri ölürse artık yaprak ölü ve kahverengi olur.
Ölü yapraklar genellikle kuru ve çıtır çıtır olurlar.

Peki ya hiç renk değiştirmeyen ağaçlar?

yapraklarını dökmeyen ağaçlara örnek çam ağacıdır

Ağaçların yaprak dökenleri ve yaprak dökmeyenleri olmak üzere iki tipleri vardır.
Bizim şimdiye kadar bahsettiğimiz ağaçlar yaprak döken ağaçlardı. Bunların yaprakları renk değiştirir, yaprakları dökülür ve ağaç kendini bu şekilde kışa hazırlar.
Yapraklarını dökmeyen ağaçlar ise bütün yıl boyunca yeşil kalırlar. Bu tür ağaçlara örnek olarak çam ağaçlarını verebiliriz. Bu ağaçların yaprakları iğne şeklindedir ve yıl boyunca sürekli yeşil kalır. İğne yaprakları soğukta donmaz ve diğer yapraklar gibi sıcakta kolayca su kaybına uğramazlar. İçlerinde sürekli su tutarak kışın dökülmeden yıl boyunca yeşil ve canlı bir şekilde kalırlar.

Etiketler: Biyoloji, Temel-Bilgiler

0 Yorum:

Yorum Gönder

Bu yazı hakkında ne düşünüyorsunuz...

Kaydol: Kayıt Yorumları [Atom]

<< Ana Sayfa

fenbilim.xyz